LUCAS GASSEL VAN HELMONT, WERELDSCHILDER MET GEMERTSE ROOTS

 

Na vijf jaar onderzoek in Nederland, Duitsland en België presenteerden Ger Jacobs en Hans van de Laarschot in oktober 2019 hun boek “Lucas Gassel, meester-schilder uit Helmond”. Het was het startsein voor het Lucas Gasseljaar 2020-2021 in Helmond, met tientallen culturele activiteiten en een prachtige tentoonstelling in Museum Helmond. Daar was een groot aantal van Gassels werken uit belangrijke musea over de hele wereld te zien. Het was het jaar waarin de bijna vergeten 16e eeuwse schilder  nationaal en internationaal opnieuw in de spotlights kwam staan. 

Tot aan de 19e eeuw stond hij, naast Jeroen Bosch en Pieter Bruegel,  bekend als een van de grote meesters van zijn tijd. De meester-schilder, die uit Helmond kwam, werd alom geroemd om zijn bijdrage in de ontwikkeling van de landschapsschilderkunst. Met de opkomst van de moderne kunst is hij, met veel van zijn tijdgenoten, in de schaduw van de kunstgeschiedenis geraakt. Maar zijn werken niet, die hangen vandaag de dag o.a. in de musea van Amsterdam, Parijs, Londen, Berlijn, New York, Madrid, Praag, Lviv, en Brussel.

De auteurs hebben met hun onderzoek belangrijke aspecten toe kunnen voegen aan de beperkte kennis over de Helmondse meester. Hans van de Laarschot heeft aan de hand van archieven de familie Gassel ontrafeld. Naast een aantal verrassende familiewendingen ontdekte hij ook dat Lucas’ overgrootvader van Helmond in Gemert is gaan  wonen en dat daar de opa van Lucas is geboren en getrouwd. Ger Jacobs heeft de werken van de schilder nauwkeurig onderzocht en kwam tot de conclusie dat hij niet alleen een goede landschapsschilder was, maar ook een verslaggever van zijn tijd en  bovendien een boeiende verteller. De laatste veertig jaar van zijn leven woonde hij in Brussel, vlak bij het  paleis op de Coudenberg waar keizer Karel V en de landvoogdessen resideerden. De nergens gememoreerde  relatie tussen Gassel en het Habsburgse hof is ook een van de resultaten van het onderzoek. 

Op dinsdag 24 mei zullen beide auteurs aan de hand van een uitgebreide diapresentatie verslag doen van hun bevindingen. Belangstellenden zijn welkom in het kunstcafé van de Bibliotheek Gemert dat gevestigd is in Theater De Eendracht, Sint Annastraat 60. De lezing begint om 20.00 uur.  Het belooft een boeiende en verrassende avond te worden. Gesigneerde exemplaren van hun boek zijn voor 10 euro verkrijgbaar.

De chique uitgedoste elite is hier  op weg voor een bezoek aan de mijnbouwlocatie. Naar verluidt zou de man linksvoor  Karel V kunnen zijn. Let ook op het opgerichte kruis op de plaats van de werkzaam- heden; als zegenend teken van geloofsbetrokkenheid. (Bron: uitsnede De Kopermijn, Lucas Gassel, 1544, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel)